Η αναβλητικότητα μας επηρεάζει πολλαπλά

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει επηρεάσει τη ζωή μας με ποικίλους τρόπους, σε επίπεδο ιατρικό, οικονομικό, κοινωνικό και ψυχολογικό. Έχουμε έρθει αντιμέτωποι με αισθήματα φόβου, άγχους, αγωνίας, θυμού, καταθλιπτικής διάθεσης και έχει υπάρξει αλλαγή της καθημερινότητας και των συνηθειών μας. Όταν οι άνθρωποι ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτά τα συναισθήματα και δεν καταφέρνουμε να τα διαχειριστούμε, είναι πολύ πιθανό να υπάρξει αναβολή και καθυστέρηση στην υλοποίηση σχεδίων, υποχρεώσεων, επιθυμιών και ονείρων. Η περίοδος αυτή έφερε δυσκολίες στον σχεδιασμό της καθημερινότητας, στην επίτευξη συγκεκριμένων στόχων και στην ολοκλήρωση εργασιών.

Γράφει η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου
Ψυχολόγος BSc – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Συντονίστρια Σεμιναρίων

H αναβλητικότητα, παρόλο που μπορεί να ήταν μαζί μας από την αρχή του ανθρώπινου πολιτισμού, απέκτησε αρνητική έννοια κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης και μετά, οπότε η αποτελεσματική διαχείριση του χρόνου άρχισε να έχει αντίκτυπο στην κοινωνική αξία των ανθρώπων. Είναι ένα σύνθετο θέμα που σχετίζεται με παράγοντες κοινωνικούς, οικογενειακούς, πολιτισμικούς, περιβαλλοντολογικούς, βιολογικούς, γενετικούς. Ζούμε σε μία κοινωνία με χρονικούς περιορισμούς, όπου το «γρηγορότερα» έγινε συνώνυμο του «καλύτερα», και όταν έχουμε αναβλητικές συμπεριφορές, μπορεί να αμφισβητηθεί η αξία μας.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι άνθρωποι έχουμε την τάση να αποφεύγουμε ό,τι μας προκαλεί πόνο και να ελκυόμαστε από ό,τι μας δίνει ευχαρίστηση. Όλοι έχουμε υπάρξει αναβλητικοί ανά διαστήματα, όμως, η σύγχρονη κοινωνία απαιτεί να μην είμαστε υπέρμετρα αναβλητικοί.

Παρόλο που το κύριο χαρακτηριστικό των αναβλητικών ανθρώπων είναι η καθυστέρηση, αυτό δεν σημαίνει ότι όταν υπάρχει καθυστέρηση υπάρχει και αναβλητικότητα, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις η πρώτη μπορεί να φέρνει καλύτερα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, μπορεί να αυξήσει την απόδοσή μας, καθώς τα deadlines συχνά προκαλούν αναστάτωση και πίεση που δυσχεραίνει την υψηλή απόδοση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, με αυτόν τον τρόπο έχουμε την ευκαιρία να αποκτήσουμε καλύτερη ενημέρωση και γνώση για αυτό που έχουμε να κάνουμε, που ίσως γίνει πηγή έμπνευσης και καινοτόμων ιδεών.

Η χρόνια αναβλητικότητα προέρχεται από τη δυσκολία διαχείρισης των αρνητικών συναισθημάτων που συνοδεύουν την υλοποίηση ενός σχεδίου, μίας δραστηριότητας, κάποιων υποχρεώσεων, και οδηγούν στη συστηματική μετάθεσή τους σε μελλοντικό χρόνο. Οι λόγοι για αυτού τους είδους τη συμπεριφορά μπορεί να είναι ο φόβος της αποτυχίας ή της επιτυχίας, η ευθυνοφοβία, η υπερβολική τελειομανία, η έλλειψη κινήτρων, οι μη ρεαλιστικοί στόχοι. Έχει επιπτώσεις στην απόδοσή μας αλλά και στην πνευματική και σωματική υγεία, αφού οδηγεί σε άγχος που υπονομεύει την υγεία.

Έρευνες δείχνουν ότι η αναβλητική συμπεριφορά συχνά δημιουργεί αισθήματα ενοχής και ντροπής για τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε, με αντίκτυπο στις σχέσεις μας. Επίσης, συνδέεται με χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενέργεια και αυτοπεποίθηση. Η αντιμετώπισή της δεν είναι η αποτελεσματική διαχείριση του χρόνου μας, αλλά η αποτελεσματική διαχείριση των συναισθημάτων μας.

Πώς μπορούμε, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε αυτή τη συμπεριφορά, ώστε να περιοριστούν οι αρνητικές της επιπτώσεις;

• Να αναγνωρίσουμε τις αναβλητικές συμπεριφορές και να συμπεριφερόμαστε στον εαυτό μας με κατανόηση και ευγένεια, όσον αφορά τα λάθη και τις αποτυχίες μας. Αυτό συμβάλλει στη μείωση του θυμού και των αρνητικών σκέψεων για τον εαυτό μας, όσον αφορά την έλλειψη δράσης.
• Να αναλογιστούμε τη σημαντικότητα των αποτελεσμάτων αυτών που έχουμε να κάνουμε και των θετικών συναισθημάτων από την ολοκλήρωσή τους. Να ορίσουμε τρόπους επιβράβευσής μας για την ολοκλήρωση ενός έργου.
• Να σκεφτούμε τα πρώτα μικρά βήματα που πρέπει να γίνουν. Έρευνες δείχνουν ότι, μόλις γίνει το πρώτο βήμα προς μία κατεύθυνση, η συνέχεια γίνεται ευκολότερη, αφού η αίσθηση ικανοποίησης και ολοκλήρωσης μας δίνει το κίνητρο να συνεχίσουμε. Όταν εστιάζουμε στην επόμενη ενέργεια, απομακρύνουμε την προσοχή μας από τα συναισθήματά μας προς μία εύκολα επιτεύξιμη πράξη, που συμβάλλει στη χαλάρωση του νευρικού συστήματος.
• Να πάρουμε απόσταση από αυτό που αναβάλλουμε. Βοηθά να καθαρίσει το μυαλό μας, να απομακρυνθούμε από αυτά που μας περιορίζουν και ενισχύουν την αναβλητικότητα, ώστε όταν επιστρέψουμε να το αντιμετωπίσουμε με έναν διαφορετικό τρόπο. Το περπάτημα ή η ήπια μορφή άσκησης αυξάνουν την ενδορφίνη στον εγκέφαλο, η οποία συνδέεται με το συναίσθημα της ευτυχίας και της ευχαρίστησης, που είναι ενισχυτικό κινήτρων.

*Η κα Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου παρέχει υπηρεσίες σε εταιρείες μέσω ατομικών συνεδριών, μικρών ομάδων εργασίας, εκπαιδευτικών σεμιναρίων και συμβουλευτικής (coaching). Διατηρεί προσωπικό γραφείο για την παροχή συνεδριών ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής σε άτομα, οικογένειες, ζευγάρια και ομάδες.

Έχει υπάρξει ανώτατο στέλεχος Ασφαλιστικών Εταιρειών. e-mail: cpan@windowslive.com

Διαβάστε επίσης: Δημιουργικότητα στον χώρο εργασίας

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News